Szkło znane było już ponad dwa-dzieścia wieków przed narodzeniem Chrystusa.
Od dwóch tysięcy lat przy produkcji przedmiotów ze szkła stosuje się z powodzeniem metodę wydmuchiwania, a od XVIII w. ludzie nauczyli się odlewać z niego różne kształty.Niesamowite właściwości, jeśliby się nad tym zastanowić, szkło jest w dzisiejszych czasach jednym z najbardziej popularnych materiałów.Ze szkła robi się talerze, szklanki, czasem sztućce, codziennie przeglą-damy się w szklanych lustrach i zapalamy szklane żarówki i wpatrujemy w szklane ekrany monitorów komputerów. W miastach wyrastają wielkie, szklane wieżowce – bowiem nie tylko okna, ale także ściany i podłogi tworzone są z tego surowca.
…popijał wino ze szklanej amfory.
A przynajmniej mógł to robić, bowiem starożytni grecy znali metody wyrabiania szklanych amfor już w V w p.n.e. Ale historia tego niezwykłego surowca jest dużo dłuższa. Niektórzy archeologowie twierdzą, że sięga czasów przed trzydziestym wiekiem przed naszą erą! Wiadomo, że Fenicjanie używali szkła do pokrywania powierzchni wyrabianych przez siebie garnków i tego typu przedmiotów ok. roku 3000 p.n.e., natomiast na rok 2500 p.n.e. datuje się znalezione na terenie Mezopotamii, w mieście Ur, szklane paciorki, ozdoby i dekoracje. Najstarsze szklane naczynia zostały natomiast odkryte w Egipcie.
Ich powstanie datowane jest na XV w p.n.e. i zdaniem archeologów miały służyć jako naczynia do przechowywania balsamów oraz perfum.
Wizja szklanych domów, z której drwił Stefan Żeromski w „Przedwiośniu” urzeczywistniła się, tyle że 80 lat później.
To wszystko pokazuje, że znane od tysiącleci szkło jest materiałem niezwykłym, tak jak niezwykły jest proces jego powstawania. Szkło bowiem robione jest… z piasku. A dokładnie z piasku kwarcowego (najzwyklejszy piasek z piaskownicy) zmieszanego z sodą oraz wapieniem.
Zmieszane składniki podgrzewa się do temperatury ok. 1700 stopni Celsjusza i dodaje barwniki – tlenki metali, a następnie szybko schładza, tak aby nie doszło do jego krystalizacji.
W ten właśnie sposób powstaje substancja, która strukturą przypomina ciecz, a kruchością i sztywnością – ciało stałe.
Dodajmy do tego, że szkło w czystej formie przepuszcza ok. 90 proc. widzialnych promieni światła, nie przewodzi ciepła ani elektryczności, a jego twarda powierzchnia nie reaguje na większość chemikaliów, aby zrozumieć dlaczego jest tak niezwykłe i przydatne.
Rozwój technik przetwarzania i obróbki szkła nastąpił około 200 lat przed początkiem naszej ery. Wówczas Fenicjanie wynaleźli tzw. piszczelę do wykonywania dmuchanych wyrobów ze szkła. Wynalazek ten, oczywiście odpowiednio udoskonalony, używany jest do dziś. Szkło produkowano też w Rzymie.
Zasługą Rzymian jest przede wszystkim wynalezienie szkła przezroczystego i wyrabianie z niego naczyń i szyb.
Z Rzymu wiedza o technice produkcji szkła rozprzestrzeniła się na całym świecie – od Skandynawii, aż po Chiny. W tych ostatnich zupełnie bezbarwne szkło zostało wykorzystane do stworzenia pierwszych przyrządów optycznych. Po upadku Rzymu, wiedza na temat technik szklarskich przechowywana była w Bizancjum, by w VIII w. powrócić znowu do kolebki cywilizacji europejskiej. Z tego okresu pochodzą bowiem pierwsze szklaneznaleziska z wyspy Torcello niedaleko Wenecji.
Wenecja zresztą stała się kilkaset lat później jednym z największych centrów produkcji szkła. Od XIV w. Wenecjanie eksportowali znane w całej Europie, lustra oraz inne luksusowe przedmioty, które przynosiły mieszkańcom miasta niemałe dochody.
W XVII w. Anglicy przejęli ostatecznie prymat wśród światowych producentów szkła. Dzięki piecom opalanym węglem oraz wprowadzeniu zmian w ich konstrukcji od 1688 r. można było wykonywać szklane przedmioty i szyby w łatwiejszy i szybszy sposób, tak, że szkło mogło stać się towarem dostępnym dla szerszego grona klientów. W 1827 r. wynaleziono maszynę, która umożliwiła masową produkcję szkła (metodą prasowania szkła), a tym samym upowszechnienie go wśród społeczeństw europejskich. W 1851 r. powstała pierwsza szklana budowla – Crystal Palace w Anglii – której twórca został uhonorowany tytułem szlacheckim.
Oprócz szkła wytwarzanego przez człowieka, w naturze występuje również szkło naturalne – znany już w Mezopotamii obsydian. Jest to skała magmowa złożona ze szkliwa wulkanicznego. Powstaje ono w wyniku natychmiastowego stygnięcia magmy pod wodą. Do wykonywania szklanych ozdób, ale także broni, rzeźb oraz zwierciadeł wykorzystywali obsydian zarówno mieszkańcy Mezopotamii, jak Aztekowie i Majowie.
Polacy Nie Gęsi
Swoje Szkło Mają
Pierwsze huty szkła powstały w Małopolsce w XIV w. Wytwarzano w nich zastawy stołowe (szklanki, puchary), a także szkło okienne oraz witrażowe. To ostatnie jest zresztą nadal polską „specjalizacją”, produkuje się je w Jaśle, w jednej z najbardziej znanych hut szkła w Polsce. W XX w. również wnieśliśmy wiele do rozwoju „branży szklanej”; Polacy opracowali technologię włókien światłowodowych, a naukowcy AGH w Krakowie wynaleźli szkło piankowe – materiał izolacyjny znajdujący zastosowanie w budownictwie.